by Redaktor -

Kiedy NIE możesz odwołać się do sądu od decyzji ZUS

Autor: Krzysztof Bogusz
W poprzednim wpisie wyjaśniłem Ci, że co do zasady od każdej decyzji ZUS możesz wnieść odwołanie do sądu powszechnego. Od tej zasady istnieją jednak dwa wyjątki.

Mianowicie odwołanie nie przysługuje od decyzji przyznającej świadczenie w drodze wyjątku oraz od decyzji odmawiającej przyznania takiego świadczenia, a także od decyzji w sprawach o umorzenie należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. Oba przypadki charakteryzuje szczególny charakter, tryb przyznawania i w końcu sposób zaskarżania.

I tak w sprawach o świadczenia (rentę i emeryturę) przyznawane w drodze wyjątku decyzje wydaje Prezes Zakładu. W ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przewidziano, że przyznanie świadczenia w tym trybie może nastąpić w sytuacji, gdy ubezpieczony oraz pozostali po nim członkowie rodziny, którzy wskutek szczególnych okoliczności:

1) nie spełniają warunków wymaganych w ustawie do uzyskania prawa do emerytury lub renty,

2) nie mogą – ze względu na całkowitą niezdolność do pracy lub wiek – podjąć pracy lub działalności objętej ubezpieczeniem społecznym i

3) nie mają niezbędnych środków utrzymania.

Przy musisz wiedzieć, że wszystkie trzy przesłanki muszą występować łącznie.

Z kolei w sprawach o umorzenie należności składek na ubezpieczenie społeczne decyzje podejmuje ZUS. Tutaj warunkiem umorzenia jest zasadniczo wykazanie całkowitej nieściągalności należności z tytułu składek. Pod tym pojęciem kryją się różne sytuacje skatalogowane w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych. Przykładowo całkowita nieściągalność zachodzi, gdy naczelnik urzędu skarbowego lub komornik sądowy stwierdzi brak majątku, z którego można prowadzić egzekucję.

W obu przypadkach decyzje ZUS opierają się na tzw. uznaniu administracyjnym. Przy czym nie oznacza to zupełnej dowolności w rozstrzyganiu o Twoich prawach. Ustawodawca na tą okoliczność wprowadził szereg ograniczeń, które wynikają albo z ogólnych zasad postępowania, albo z przepisów szczególnych regulujących dane prawo. Do pierwszych zaliczyć można obowiązek uwzględniania interesu społecznego oraz słusznego interesu obywateli, a do drugich przesłanki, o których napisałem wyżej.

Wreszcie, jak wspomniałem na wstępie, od decyzji w wymienionych tutaj sprawach nie możesz odwołać się do sądu. Zamiast tego przysługuje Ci prawo do wniesienia wniosku do Prezesa Zakładu o ponowne rozpatrzenie sprawy. W dalszym więc ciągu obowiązuje procedura administracyjna, a nie cywilna, jak w pozostałych sprawach zakończonych wydaniem decyzji. Pisałem o tym w ostatnim wpisie.

Innymi słowy Prezes ZUS rozpatrując wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy związany jest rygorami postępowania administracyjnego. W związku z tym powinieneś wiedzieć, że Prezes Zakładu:

– musi przestrzegać zasady dochodzenia do prawdy materialnej, a więc podejmować wszelkie kroki niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy,

– jest zobowiązany do należytego i wyczerpującego informowania Ciebie o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie Twoich praw i obowiązków, będących przedmiotem postępowania administracyjnego,

– musi w sposób wyczerpujący zebrać, rozpatrzyć i ocenić cały materiał dowodowy oraz

– musi uzasadnić swoje rozstrzygnięcie.

Po rozpatrzeniu Twojego wniosku Prezes ZUS podejmuję ponownie decyzję, w której albo utrzymuje w mocy poprzednią decyzję, albo ją uchyla i zmienia. I w zależności, czy po ponownym rozpatrzeniu sprawy jesteś usatysfakcjonowany z treści decyzji, masz jeszcze prawo wnieść skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego, ale o tym już w kolejnych wpisach.

Na koniec odsyłam Cię do BAZY WIEDZY, gdzie możesz zapoznać się z treścią wykorzystanych tutaj przepisów, a to:
– art. 28, art. 83 ust. 4 – ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych,
– art. 83 – ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
– art. 7, art. 9, art. 77 § 1, art.  80, art.  107 § 3  – Kodeks postępowania administracyjnego.

Krzysztof Bogusz – aplikant radcowski
Odwołanie od decyzji ZUS – BLOG
Licencjonowane artykuły dostarcza Artelis.pl.

by Redaktor -

Od jakich decyzji ZUS możesz odwołać się do sądu?

Autor: Krzysztof Bogusz
Niedawno przeglądałem w internecie co ciekawsze materiały związane z tematyką mojego bloga i natknąłem się na artykuł, w którym autor pisze od jakich decyzji ZUS przysługuje odwołanie.

Niedawno przeglądałem w internecie co ciekawsze materiały związane z tematyką mojego bloga i natknąłem się na artykuł, w którym autor pisze od jakich decyzji ZUS przysługuje odwołanie. Przy czym w szczególności poruszona jest w nim kwestia związana z tym, czy od decyzji ZUS dotyczącej odmowy uchylenia, zmiany lub unieważnienia wcześniejszej decyzji Zakładu przysługuje odwołanie do właściwego sądu. Z artykułem możesz się zapoznać tutaj.

Mimo to postanowiłem także ten temat poruszyć na moim blogu. Wcześniej pisałem o samej decyzji ZUS i wyjaśniałem Ci w jakich sprawach ZUS wydaje decyzje oraz jaka jest ich treść. Stąd wiesz, że Zakład wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw, do których należą m. in. sprawy dotyczące ustalania uprawnień do świadczeń i ich wymiaru. Pozostałe wskazane przez ustawodawce przykłady wymieniam w pięciu punktach poprzedniego wpisu. Innymi słowy nie jest to katalog zamknięty, a jedynie ogólne wskazanie przedmiotu spraw rozstrzyganych przez Zakład.

Do tego zakresu należy dodać decyzje, w których Zakład decyduje o ponownym ustaleniu prawa lub zobowiązania stwierdzonego poprzednio decyzją ostateczną oraz decyzje dotyczące uchylenia, zmiany lub unieważnienia poprzednich decyzji ostatecznych. Wynika to z treści art. 83a ustawy systemowej, który obowiązuje od początku 2003r.

Z kolei art. 83 ust. 2 ustawy systemowej wyjaśnia, że od decyzji ZUS przysługuje odwołanie do sądu. Nie ma w nim żadnego podziału, stąd po prostu wynika, że od każdej decyzji można się odwołać. Jedynie w dalszej części tego artykułu możesz przeczytać, że wyjątkowo w sprawach o świadczenia przyznawane w drodze wyjątku i o umorzenie należności z tytułu składek takiej możliwości nie masz. W takim przypadku możesz wnioskować do Prezesa Zakładu o ponowne rozpatrzenie sprawy. Szerzej o tym w następnym wpisie.

Dlaczego jednak zwracam Ci na powyższe uwagę? Ano dlatego, że natura spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych jest bardzo specyficzna. Mają do nich zastosowanie jakby dwa odrębne tryby postępowania – administracyjny i cywilny – które stosowane są w dwóch odmiennych fazach.

W pierwszej kolejności wykorzystywany jest tryb postępowania administracyjnego uregulowany w Kodeksie postępowania administracyjnego. Dotyczy on postępowania i związanych z tym czynności przed Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, który kończy się wydaniem samej decyzji. Przy czym jest to tryb podstawowy.

Z kolei tryb postępowania cywilnego znajduje zastosowanie po wydaniu decyzji, od której możesz się odwołać do sądu w terminie i według zasad określonych w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego. Tak więc ustawodawca przyjął odmienne zasady dotyczące trybu odwoławczego od decyzji. Podobnie odrębne przepisy ustalił dla organów odwoławczych.

Taki model zaskarżania decyzji jest bardziej dla Ciebie korzystny niż ten wynikający z przepisów kodeksu postępowania administracyjnego. Wynika to stąd, że w postępowaniu przed sądem powszechnym wyjaśniany jest cały zakres okoliczności faktycznych i prawnych związanych z przedmiotem zaskarżonej decyzji. A w szczególności przeprowadzane jest postępowanie dowodowe czego w zasadzie nie robi sąd administracyjny.

Na koniec odsyłam Cię do BAZY WIEDZY, gdzie możesz zapoznać się z treścią wykorzystanych tutaj przepisów, a to:
– art. 83 ust. 1, 2 i 4, art. 83a ust. 1 i 2, art. 123 – ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych
– art. 180 i 181 – Kodeks postępowania administracyjnego,
– art. 1 – Kodeks postępowania cywilnego.

Krzysztof Bogusz – aplikant radcowski
Odwołanie od decyzji ZUS – BLOG
Licencjonowane artykuły dostarcza Artelis.pl.