Prawo Spadkowe – zmiany

Autor: cora
Nadciągają znaczne transformacje w prawie spadkowym. Zobacz jakie zmiany przygotowano w nowym rozporządzeniu.
W aktualnym roku zmianie mają ulec przepisy dotyczące dziedziczenia. Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego przygotowała ogromną rewolucję, która nie ominie przyszłych spadkobierców.

Jak informują adwokaci Kancelarii Prawnej z Poznania, znaczącą metamorfozą w przepisach prawa spadkowego będzie przede wszystkim eliminacja testamentów ustnych. Zdaniem Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego nie są one wiarygodne, gdyż są często podrabiane i manipulowane. Zmianie mają ulec też reguły dotyczące zachowku.

Do chwili obecnej skonstruowanie testamentu ustnego miało zapewnić osobom w skrajnej sytuacji na sformułowanie swojej ostatniej woli. Miało to przyzwolić prawowitym spadkobiercom w szybki sposób otrzymać spadek po zmarłym. W praktyce osób wykorzystywało taką sytuację na swoją korzyść. Zaświadczało o istnieniu testamentu ustnego, który wydziedziczał prawowitych spadkobierców.

Czy zachowek pozostanie zatrzymany w polskim prawie?

Ta zmiana przepisów budzi złożone uczucia pośród poznańskich adwokatów. Z jednej strony jest to bezsprzecznie zmniejszenie nadużyć powstałych w wyniku składania fałszywych zeznań przez fałszywych świadków. Z kolei może to zamknąć drogę osobom dla których to jedyna możliwa forma sporządzenia testamentu.

Dodatkowa duża zmiana traktuje o istniejących od lat w w polskim prawie. Dotychczas nie wiadomo czy pozostanie to wprowadzone na zasadzie nowelizacji czy też odrębnie wprowadzonych przepisów. Wiadomo już, że ustawodawcy proponują zmienić przepisy dotyczące rozporządzaniem testamentu na wypadek śmierci.

Planuje się przyjęcie wspólnych testamentów przez małżonków. Kodeks ma bazować na przepisach obowiązujących obecnie w Niemczech i Austrii. Zmieniony będzie także sposób dziedziczenia po bezdzietnych bliskich. Planuje się przyjęcia wskazanie spadkobiercy w jednej linii, czy rodzeństwa, któregoś z małżonków. Komisja daje do zrozumienie, aby taka możliwość dotyczyła tylko małżonka.

W projekcie jest również powołanie instytucji substytucji powierniczej na wzór przepisów niemieckich Oznaczałoby to możliwość decydowaniu o personalnym majątku na wypadek śmierci, nie tylko w przypadku spadkobierców, ale też w wypadku ich zgonu.


blog prawniczy
Licencjonowane artykuły dostarcza Artelis.pl.

Zachowek przy dziedziczeniu ustawowym

Autor: Agnieszka Swaczyna
Trafiają do mnie od czasu do czasu osoby zainteresowane poradą dotyczącą zachowku w sytuacji, gdy spadkodawca nie sporządził testamentu. Zagadnienie to jest o tyle ciekawe, że mimo ugruntowanego poglądu doktryny i orzecznictwa na ten temat, wielu prawników wciąż nie ma wątpliwości, że w takiej sytuacji zachowek się nie należy.
Nic bardziej błędnego!  Fakt faktem, że art. 991 k.c. może być mylący: „byliby powołani do spadku z ustawy”. Jednak to sformułowanie odnosi się do kręgu osób uprawnionych do zachowku (np. dzieci spadkodawcy wyłączają od dziedziczenia rodziców spadkodawcy, co oznacza, że rodzice spadkodawcy nie są uprawnieni do zachowku), a nie powołania do spadku (testamentowe, lub z ustawy).  Zresztą o tym, że właśnie ta interpretacja jest trafna świadczy art. 991 § 2 k.c. traktujący o uprawnionym, który nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku (…).
Jakiekolwiek wątpliwości w tym zakresie rozwiewa literatura prawnicza. Prawie wszystkie komentarze do kodeksu cywilnego, a także System Prawa Prywatnego, wskazują na możliwość dochodzenia roszczenia o zachowek przy dziedziczeniu ustawowym (prawie, bo Komentarz do kodeksu cywilnego, autorstwa Elżbiety Skowrońskiej-Bocian (Lexis Nexis) nie podaje tego wprost, choć wyciągnięcie takiego wniosku dla uważnego czytelnika nie powinno nastręczać trudności). Także wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 2004 r., sygn. akt: II CK 444/02 (o ile wiem jest to jedyny wyrok Sądu Najwyższego dotyczący zachowku przy dziedziczeniu ustawowym) potwierdza ugruntowany pogląd doktryny: „Jeżeli uprawniony do zachowku, dziedziczący z ustawy wespół z innymi osobami, nie otrzymał należnego mu zachowku, ma przeciwko współspadkobiercom roszczenia o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.”
Może powstać pytanie, kiedy mówimy o roszczeniu o zachowek przy dziedziczeniu ustawowym? Wtedy, gdy przed śmiercią spadkodawca dokonał darowizn zaliczanych na poczet zachowku (darowizny na rzecz spadkobierców albo darowizny na rzecz osób niebędących spadkobiercami lub uprawnionymi do zachowku dokonane do 10 lat przed śmiercią spadkodawcy. Przykładowo: A podarował przyjaciółce mieszkanie na dwa lata przed śmiercią. Syn A został spadkobiercą na mocy ustawy, jednak w majątku spadkowym nie ma nic. W tej sytuacji syn A ma roszczenie do przyjaciółki A o zachowek, bo chociaż przyjaciółka A nie jest spadkobiercą, to jej darowizna miała miejsce na dwa lata przed śmiercią A, a więc w okresie, w jakim dokonana darowizna doliczana jest do spadku).
Sprawy o zachowek przy dziedziczeniu ustawowym są dość rzadkie, ale z własnego doświadczenia mogę powiedzieć, że szczęśliwie, sądy nie mają żadnych wątpliwości i należne zachowki zasądzają.


Agnieszka Swaczyna, adwokat. Zajmuje się prawem cywilnym i rodzinnym. Prowadzi dwa blogi: www.blogrozwod.pl i www.blog.kancelariaswaczyna.pl
Licencjonowane artykuły dostarcza Artelis.pl.

Czym jest testament allograficzny?

Autorem artykułu jest anna bobak

Testament allograficzny nazywany jest potocznie urzędowym, gdyż sporządza się go w obecności osoby zajmującej określone stanowisko związane z pełnieniem władzy publicznej (wójt, prezydent etc.). Formalnie jest on odmianą testamentu zwykłego.

Wymogi testamentowe

Aby możliwe było sporządzenie testamentu allograficznego, konieczne jest spełnienie pewnych warunków. Osobami uprawnionymi do przyjęcia oświadczenia spadkodawcy są m.in. wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta, marszałek województwa, sekretarz powiatu, sekretarz gminy, kierownik urzędu stanu cywilnego. Konieczna jest również obecność dwóch świadków przy tym testamencie, nie ma jednak przeszkód, aby była to większa liczba osób. Testator składa oświadczenie, które następnie jest spisywane, a potem odczytywane mu na głos. Jeśli wszystko się zgadza, testator musi taki dokument podpisać własnoręcznie.

Ograniczenia testamentu allograficznego

Testator testamentu allograficznego musi potwierdzić ustnie odczytany mu wcześniej projekt testamentu lub potwierdzić treść testamentu ustnego, który utracił moc. Z opcji testamentu allograficznego w ogóle nie mogą skorzystać więc osoby głuche lub nieme. Osoba, która odbiera oświadczenie od testatora, nie może być z nim spokrewniona, spowinowacona oraz pozostawać z nim w bliskim stosunku.

Ponadto świadkowie też muszą spełniać określone zasady. Świadkowie – w wypadku testamentu allograficznego – nie mogą mieć ograniczonej zdolności do czynności prawnych lub prawomocnego wyroku za fałszywe zeznania, nie mogą być niewidomi, głusi lub niemi. Świadkowie muszą posiadać umiejętność czytania, pisania i mówienia w języku, w którym spadkodawca sporządza testament. Co ważne, świadkowie nie mogą mieć w testamencie przewidzianej żadnej korzyści – podobnie ich małżonkowie, krewni lub powinowaci I i II stopnia.

Niedopełnienie któregokolwiek z wymogów dla testamentu allograficznego powoduje jego nieważność. Podobnie jak dokument urzędowy, testament allograficzny stanowi dowód postanowień zawartych w jego treści, podważenie takiego dokumentu jest bardzo trudne.

Prawo spadkowe – praktyczne porady prawne online dotyczące dziedziczenia ustawowego i testamentowego.

Artykuł pochodzi z serwisu
www.Artelis.pl